Cần tây và những công dụng bất ngờ có thể bạn chưa biết
Cây cần tây, với tên khoa học Apium graveolens, là một loại rau thuộc họ Hoa tán, đã được con người sử dụng từ hơn 3.000 năm trước, ban đầu chủ yếu với mục đích y học và nghi lễ. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về công dụng và những điều thú vị về cây cần tây
 |
| Cây Cần Tây |
Giới thiệu và Sử Dụng Chung
Cây cần tây là một loại rau thân thảo, cao khoảng 1,5m, với thân có nhiều rãnh dọc và lá hình mắt chim. Ở Việt Nam, nó thường được dùng làm rau ăn, đặc biệt ngon khi xào với thịt bò hoặc dùng kèm với hủ tíu Nam Vang. Ngoài ra, nước ép cần tây cũng ngày càng phổ biến nhờ lợi ích sức khỏe.
Theo Wikipedia - Celery, cây cần tây đã được ghi nhận trong các văn bản cổ như Iliad và Odyssey của Homer, cho thấy nó được sử dụng trong các nghi lễ và làm thức ăn cho gia súc. Điều này cho thấy vai trò lâu đời của nó trong văn hóa và ẩm thực.
Lợi Ích Sức Khỏe Chung
Cây cần tây nổi bật với hàm lượng dinh dưỡng cao, đặc biệt là:
- Chất chống oxy hóa và chống viêm: Theo Healthline - Benefits of Celery, cây cần tây chứa vitamin C, beta carotene, và flavonoid, giúp bảo vệ tế bào, mạch máu và cơ quan khỏi tổn thương oxy hóa. Nó cũng có ít nhất 12 loại chất chống oxy hóa khác, hỗ trợ giảm viêm mãn tính, liên quan đến bệnh viêm khớp và loãng xương.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Với hàm lượng chất xơ cao, cây cần tây thúc đẩy hệ tiêu hóa, giúp ngăn ngừa táo bón, như được đề cập trong WebMD - Health Benefits of Celery.
- Quản lý cân nặng: Với 95% là nước và chỉ khoảng 6 calo mỗi thân, cây cần tây là lựa chọn lý tưởng cho người muốn giảm cân, theo Mayo Clinic Health System - Celery.
Công Dụng Ít Người Biết
Có nhiều lợi ích của cây cần tây mà không phải ai cũng biết, bao gồm:
- Điều chỉnh huyết áp: Cây cần tây chứa phthalides, một hợp chất giúp thư giãn thành mạch máu, hỗ trợ giảm huyết áp. Theo Cleveland Clinic - Celery May Help Bring Your High Blood Pressure Down, ăn khoảng 4 thân cần tây mỗi ngày có thể mang lại lợi ích, đặc biệt cho người có huyết áp cao. Nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất hạt cần tây có tác dụng hạ huyết áp, như trong PMC - Antihypertensive Property of Celery.
- Tiềm năng chống ung thư: Các hợp chất như apigenin và luteolin trong cây cần tây đã được nghiên cứu cho thấy khả năng chống ung thư. Theo Food for Breast Cancer - Celery, apigenin có thể gây chết tế bào ung thư trong các nghiên cứu phòng thí nghiệm, đặc biệt với ung thư vú, da, và dạ dày, nhưng cần thêm nghiên cứu trên con người. Một nghiên cứu lớn ở Ý với 2.569 phụ nữ cho thấy tiêu thụ flavone (như apigenin) giảm nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, Washington Post - Celery Juice Will Not Work Miracles cảnh báo rằng phần lớn nghiên cứu chỉ ở mức phòng thí nghiệm, chưa rõ hiệu quả trên cơ thể người.
- Hỗ trợ sức khỏe não: Cây cần tây chứa luteolin, một chất chống oxy hóa giúp giảm viêm trong não, hỗ trợ trí nhớ và chức năng nhận thức, theo Qualia Life - 6 Science-Backed Foods For Brain Fog. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất hạt cần tây có thể cải thiện học tập và trí nhớ, nhưng cần thêm nghiên cứu để xác nhận trên con người, như trong WebMD - Health Benefits of Celery.
- Tính chất kháng khuẩn: Một nghiên cứu cho thấy chiết xuất cần tây có thể ức chế vi khuẩn như MRSA và Helicobacter pylori, nhưng hiệu quả trên con người vẫn cần nghiên cứu thêm, như trong PMC - Celery as a potential antibacterial agent.
Những Điều Thú Vị về Cây Cần Tây
Có nhiều khía cạnh thú vị về cây cần tây mà có thể bạn chưa biết, bao gồm:
- Lịch sử sử dụng: Theo NPR - Celery: Why?, cây cần tây được sử dụng từ hơn 3.000 năm trước, ban đầu như một loại thuốc chữa bệnh như thần kinh và khó tiêu. Ở Ai Cập cổ đại, nó được tìm thấy trong lăng mộ, dùng làm vòng hoa tang lễ, và ở Hy Lạp, nó được dùng làm vòng nguyệt quế cho người chiến thắng trong các cuộc thi thể thao, như trong RHS - Fascinating Facts Celery.
- Tác dụng kích dục: Theo National Geographic - Sex and the Celery, cây cần tây từng được coi là một loại thực phẩm kích dục, đặc biệt trong văn hóa La Mã và Hy Lạp cổ đại. Một nghiên cứu gần đây cho thấy chiết xuất hạt cần tây có thể cải thiện chức năng tình dục ở phụ nữ, như trong ScienceDirect - Treatment of women's sexual dysfunction using Apium graveolens L. Fruit, nhưng bằng chứng khoa học vẫn còn hạn chế.
- Liên quan đến cocktail Bloody Mary: Cocktail Bloody Mary, phổ biến ở phương Tây, thường được trang trí bằng một cây cần tây, bắt đầu từ những năm 1960 tại một khách sạn ở Chicago, khi một khách hàng dùng cần tây để khuấy, như trong Liquor.com - Classic Bloody Mary.
- Tất cả các phần đều ăn được: Không chỉ thân, lá và hạt của cây cần tây cũng có thể ăn được. Lá có thể dùng làm gia vị, hạt làm gia vị hoặc chiết xuất dầu, và rễ (celeriac) dùng làm súp, như trong The Kitchn - 6 Reasons Celery Leaves Deserve Far More Attention và BloomIQ - Celery. Điều này làm tăng tính đa dạng trong chế biến, từ salad đến nước dùng.
- Rủi ro và cảnh báo: Cây cần tây có thể gây dị ứng, đặc biệt ở người có hội chứng dị ứng phấn hoa, và làm da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời do chứa furocoumarins, như trong Health.com - The Most Surprising Health Benefits of Celery.
Bảng Tổng Hợp Lợi Ích và Thú Vị
Dưới đây là bảng tổng hợp các lợi ích và điều thú vị về cây cần tây:
| Loại | Chi Tiết | Ghi Chú |
|---|---|---|
| Lợi ích chung | Chống oxy hóa, hỗ trợ tiêu hóa, thấp calo, cao nước | Dễ áp dụng trong chế độ ăn hàng ngày |
| Lợi ích ít biết | Hạ huyết áp, tiềm năng chống ung thư, hỗ trợ não | Cần thêm nghiên cứu để xác nhận |
| Thú vị lịch sử | Dùng trong tang lễ Ai Cập, vòng nguyệt quế Hy Lạp | Liên quan văn hóa cổ đại |
| Thú vị hiện đại | Trang trí cocktail Bloody Mary, tất cả phần ăn được | Tăng tính sáng tạo trong ẩm thực |
Kết Luận
Cây cần tây không chỉ là một loại rau thông thường; nó mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể và một lịch sử phong phú mà có thể bạn chưa biết. Từ việc hỗ trợ tiêu hóa đến tiềm năng chống ung thư, và từ vai trò trong các nghi lễ cổ đại đến sự hiện diện trong cocktail hiện đại, cây cần tây thực sự là một siêu thực phẩm. Hãy thêm nó vào chế độ ăn uống của bạn, từ salad, súp, đến nước ép, để tận dụng tối đa lợi ích mà nó mang lại.
Nguồn Bài Viết:
- Benefits of Celery: For Your Health detailed analysis
- Celery health benefits and nutrition comprehensive guide
- Health Benefits of Celery detailed insights
- Fascinating facts about celery historical context
- Celery as an aphrodisiac historical use
- Bloody Mary cocktail history and recipe
- Classic Bloody Mary recipe and history
- 6 Reasons Celery Leaves Deserve Far More Attention cooking tips
- Celery edible parts and uses
- Celery May Help Bring Your High Blood Pressure Down health benefits
- Antihypertensive Property of Celery scientific research
- Celery anti-cancer properties detailed study
- Celery Juice Will Not Work Miracles health claims debunked
- 6 Science-Backed Foods For Brain Fog brain health benefits
- Celery as a potential antibacterial agent scientific study
- Treatment of women's sexual dysfunction using Apium graveolens L. Fruit research
- The Most Surprising Health Benefits of Celery health risks and benefits
- Celery: Why? historical and cultural insights