Có Thể Bạn Chưa Biết: Những Bằng Chứng Chứng Minh Người Ngoài Hành Tinh Có Tồn Tại

Nghiên cứu gợi ý rằng có những bằng chứng tiềm năng cho thấy người ngoài hành tinh có thể tồn tại, nhưng chúng vẫn gây tranh cãi và chưa được xác nhận

a month ago 9

Con người từ lâu đã tò mò về sự tồn tại của người ngoài hành tinh, và các nhà khoa học đã tìm kiếm những dấu hiệu có thể chứng minh điều này. Dưới đây là một số phát hiện quan trọng, bao gồm sự hiện diện của phosphine trên sao Kim, methane trên sao Hỏa và tín hiệu radio bí ẩn "Wow!" từ năm 1977. Mặc dù chúng được một số người xem là bằng chứng, nhưng cộng đồng khoa học vẫn tranh luận về nguồn gốc và ý nghĩa của chúng.

Có Thể Bạn Chưa Biết: Những Bằng Chứng Chứng Minh Người Ngoài Hành Tinh Có Tồn Tại

Phosphine trên sao Kim: Dấu hiệu tiềm năng của sự sống

Năm 2020, một nghiên cứu do Tiến sĩ Jane Greaves từ Đại học Cardiff dẫn đầu đã phát hiện phosphine (PH3) trong bầu khí quyển của sao Kim với nồng độ khoảng 20 phần tỷ (ppb) (Phosphine gas in the cloud decks of Venus). Phosphine là một chất khí trên Trái Đất thường được sản xuất bởi vi khuẩn trong môi trường thiếu oxy, khiến nó trở thành một dấu hiệu sinh học tiềm năng. Tuy nhiên, một số nghiên cứu sau đó không xác nhận được phosphine, và một số giả thuyết cho rằng nó có thể do các quá trình địa chất hoặc hóa học không sinh học tạo ra. Dù vậy, nhóm của Greaves tiếp tục tìm thấy phosphine trong các nghiên cứu gần đây, mở ra tranh luận về khả năng có sự sống trong đám mây của sao Kim (Life on Venus? Intriguing molecule phosphine spotted in planet's clouds again).

Methane trên sao Hỏa: Dấu hiệu sinh học hay địa chất?

Từ năm 2012, tàu thám hiểm Curiosity của NASA đã phát hiện methane (CH4) trên sao Hỏa, với nồng độ dao động từ dưới 1 phần tỷ đến 20 phần tỷ (Mars' subsurface is 'burping' out methane and scientists aren't sure why). Methane có thể là sản phẩm của vi khuẩn, nhưng cũng có thể do các quá trình địa chất như sự tương tác giữa nước và đá. Các phát hiện cho thấy methane có sự biến đổi theo mùa và đột biến không đều, khiến các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu để xác định nguồn gốc, nhưng hiện tại vẫn chưa có kết luận chắc chắn (First You See It, Then You Don’t: Scientists Closer to Explaining Mars Methane Mystery).

Tín hiệu "Wow!": Liệu có phải thông điệp từ người ngoài hành tinh?

Ngày 15 tháng 8 năm 1977, kính thiên văn radio Big Ear của Đại học Ohio phát hiện tín hiệu radio mạnh, được gọi là tín hiệu "Wow!", từ hướng chòm sao Sagittarius (Wow! signal). Tín hiệu này kéo dài 72 giây, có đặc điểm giống với những gì người ta mong đợi từ một thông điệp ngoài hành tinh, nhưng nó chưa bao giờ được phát hiện lại. Một số giả thuyết gần đây cho rằng nó có thể do các đám mây khí hydro hoặc sao neutron, nhưng không có giải thích nào được chấp nhận rộng rãi, khiến nó vẫn là một bí ẩn hấp dẫn (Did We Receive An Alien Message? The "Wow!" Signal Explained).

Ghi chú chi tiết về nghiên cứu

Dưới đây là phân tích chi tiết về các bằng chứng tiềm năng cho sự tồn tại của người ngoài hành tinh, dựa trên các nghiên cứu khoa học gần đây và các tranh luận xung quanh chúng. Bài viết này nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện, bao gồm cả những chi tiết ít được biết đến và bối cảnh khoa học, để người đọc hiểu rõ hơn về chủ đề này.

Bối cảnh và phương pháp nghiên cứu

Từ lâu, con người đã tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất thông qua các sứ mệnh không gian, kính thiên văn và các thí nghiệm sinh học. Các nhà khoa học tập trung vào việc phát hiện các dấu hiệu sinh học (biosignatures), như khí gas bất thường trong bầu khí quyển hành tinh hoặc tín hiệu radio không giải thích được. Những phát hiện như phosphine trên sao Kim, methane trên sao Hỏa và tín hiệu "Wow!" đã thu hút sự chú ý, nhưng chúng cũng gây ra nhiều tranh cãi do tính phức tạp và thiếu bằng chứng xác định.

Chi tiết về phosphine trên sao Kim

Nghiên cứu năm 2020 của Greaves và đồng nghiệp sử dụng kính thiên văn James Clerk Maxwell (JCMT) và ALMA để phát hiện phosphine trong bầu khí quyển sao Kim, với nồng độ khoảng 20 ppb (Phosphine gas in the cloud decks of Venus). Phosphine là một chất khí hiếm, trên Trái Đất thường được tạo ra bởi vi khuẩn kỵ khí trong các môi trường như đầm lầy hoặc ruột động vật. Sự hiện diện của nó trên sao Kim, một hành tinh có bầu khí quyển oxi hóa mạnh, là bất thường, vì các quá trình hóa học thông thường sẽ phá hủy phosphine nhanh chóng.

Tuy nhiên, các nghiên cứu sau đó, như của Cordiner et al. (2022) sử dụng kính thiên văn SOFIA, không xác nhận được phosphine, gợi ý rằng tín hiệu ban đầu có thể là sulfur dioxide (Purported phosphine on Venus more likely to be ordinary sulfur dioxide, new study shows). Ngược lại, nhóm của Greaves tiếp tục báo cáo phát hiện mới vào năm 2023, tìm thấy phosphine ở độ sâu hơn trong bầu khí quyển, với mức độ khoảng 3 ppb, và cho rằng có nguồn cung cấp liên tục (Life on Venus? Intriguing molecule phosphine spotted in planet's clouds again). Tranh luận vẫn tiếp diễn, với một số nhà khoa học đề xuất các quá trình địa chất hoặc hóa học không sinh học, như sự xói mòn của đá chứa phosphorus, có thể giải thích hiện tượng này.

Chi tiết về methane trên sao Hỏa

Methane trên sao Hỏa được phát hiện lần đầu vào năm 2004 bởi tàu Mars Express của ESA, với nồng độ khoảng 10 ppb, và sau đó được Curiosity xác nhận từ năm 2012 (Natural methane on Mars). Curiosity ghi nhận mức methane dao động, với các đỉnh đột biến lên đến 20 ppb, đặc biệt vào mùa xuân và đầu hè (Mars' subsurface is 'burping' out methane and scientists aren't sure why). Những biến đổi này gợi ý nguồn methane có thể là cục bộ và không ổn định, có thể do vi khuẩn hoặc các quá trình địa chất như sự tương tác giữa nước và đá serpentin hóa.

Một nghiên cứu gần đây đề xuất rằng muối trên bề mặt sao Hỏa có thể đóng vai trò trong việc giải phóng methane, nhưng nguồn gốc chính xác vẫn chưa rõ (Why Is Methane Seeping on Mars? NASA Scientists Have New Ideas). Trên Trái Đất, methane chủ yếu do sinh vật tạo ra, nhưng trên sao Hỏa, các quá trình địa chất như hoạt động núi lửa hoặc thủy nhiệt cũng có thể là nguyên nhân. Do đó, mặc dù methane là một dấu hiệu tiềm năng, nó không được xem là bằng chứng chắc chắn về sự sống.

Chi tiết về tín hiệu "Wow!"

Tín hiệu "Wow!" được phát hiện vào ngày 15 tháng 8 năm 1977, khi kính thiên văn Big Ear ghi nhận một tín hiệu radio mạnh, kéo dài 72 giây, từ hướng chòm sao Sagittarius (Wow! signal). Tín hiệu này có cường độ cao, với mức "U" trên thang đo, tương đương 30 lần độ lệch chuẩn so với nhiễu nền, và có đặc điểm hẹp băng tần, phù hợp với những gì mong đợi từ một thông điệp ngoài hành tinh. Tuy nhiên, nó chưa bao giờ được phát hiện lại, dù có nhiều nỗ lực tìm kiếm sau đó.

Gần đây, một nghiên cứu từ Đài quan sát Arecibo đề xuất rằng tín hiệu có thể do đám mây khí hydro gần ngôi sao lùn đỏ Teegarden's Star, cách Trái Đất 12,5 năm ánh sáng, gây ra, với các tín hiệu tương tự nhưng yếu hơn được ghi nhận vào năm 2020 (New details on "WOW!" signal transmitted from deep space). Tuy nhiên, giả thuyết này vẫn chưa được xác nhận, và một số nhà khoa học cho rằng nó có thể do sao neutron hoặc các hiện tượng thiên văn khác, không liên quan đến sự sống thông minh (Have Astronomers Finally Found the Source of the Wow! Signal?).

So sánh và phân tích

Dưới đây là bảng so sánh các bằng chứng tiềm năng:

Bằng chứng	Phát hiện	Ý nghĩa tiềm năng	Tranh luận
Phosphine trên sao Kim	Phát hiện năm 2020, nồng độ 20 ppb	Có thể do vi khuẩn tạo ra	Một số nghiên cứu không xác nhận, giả thuyết địa chất
Methane trên sao Hỏa	Phát hiện từ 2012, biến đổi theo mùa	Có thể do vi khuẩn hoặc địa chất	Nguồn gốc chưa rõ, cần nghiên cứu thêm
Tín hiệu "Wow!"	Phát hiện năm 1977, kéo dài 72 giây	Có thể là thông điệp ngoài hành tinh	Chưa được phát hiện lại, giả thuyết thiên văn tự nhiên

Kết luận và triển vọng tương lai

Mặc dù những phát hiện này được một số người xem là bằng chứng cho sự tồn tại của người ngoài hành tinh, chúng vẫn chưa được xác nhận là chắc chắn. Các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, với các sứ mệnh tương lai như DAVINCI trên sao Kim và các sứ mệnh trên sao Hỏa nhằm tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc của phosphine và methane. Tín hiệu "Wow!" vẫn là một bí ẩn, nhưng các nghiên cứu mới có thể giúp làm sáng tỏ nguồn gốc của nó. Với sự phát triển của công nghệ, hy vọng chúng ta sẽ sớm có câu trả lời rõ ràng hơn về sự sống ngoài Trái Đất.